İş yerinde mutluluğun azalmasına neler sebep oluyor?
En çok gözlemlediğimiz nedenler: Uzun çalışma saatleri, esnekliğin az olması, takdir eksikliği, iş arkadaşları veya yönetici ile olumsuz ilişkiler, güçlü yönleri kullanamamak, gelişim ve öğrenme ortamının sınırlı olması, yapıcı geri bildirim eksikliği, işin bir amaç değil araç olarak görülmesi, yani hepsine bakıldığında anlam eksikliği yaşandığında mutsuzluk başlıyor. Bunların tam tersi olduğunda ise iş yerinde mutluluk artıyor.
Pozitif Psikoloji Uzmanı olarak iş yerinde mutluluğa odaklı eğitimler veriyorsunuz. Size bu konuda en fazla sorulan soru hangisi?
Bu konuda en çok sorulan sorular, stresle nasıl sağlıklı bir şekilde başa çıkabiliriz, nasıl daha mutlu oluruz ve belki de en önemlisi değişim gerçekten mümkün mü? Sinirbilim alanındaki araştırmalar, kaç yaşında olursak olalım yeni davranışlar geliştirebileceğimizi gösteriyor. Yeni davranışlar geliştirmenin en temelinde ise farkındalık ve istek yatıyor.
Türkiye’de iş yerinde mutlu bir şekilde çalışanlar çoğunlukta mı?
Mutluluk araştırmalarında maalesef Türkiye çoğunlukla üst sıralarda yer almıyor. Türkiye’de iş yeri özelinde yapılan araştırmalar ise mutlu çalışanların %50’nin altında olduğunu gösteriyor. Kaygı uyandırıcı bir konu da, dünyada depresyon oranının artmış olması. Çalışanlar özelinde de bu artış geçerli. Dünya Sağlık Örgütü 2030 yılında en büyük küresel sağlık sorununun depresyon olacağını öngörüyor.
İş yerinde hayatımızın kalitesini artırmak için nelere odaklanmalıyız?
- • İyi gidenlere odaklan: İş yerinde hayatımızın kalitesini artırmak için beynimizin otomatik olarak kötü gidenlere ya da olumsuz durumlara odaklanmasına panzehir olacak bakış açıları geliştirebiliriz. Örneğin, kendimize şu soruları sorabiliriz: Neler iyi gidiyor? Neleri takdir ediyorum? İş yerinde neler bana enerji veriyor? Hangi konularda heyecan duyuyorum?
- • Pozitif ilişkiler kur: Hem başarıları paylaşabileceğimiz hem de zor zamanlarımızda destek alabileceğimiz ilişkiler yaratmak ve güçlü bir sosyal ağ oluşturmak iş hayatındaki mutluluğumuzun temel anahtarlarından biri.
- • Güçlü yönlerini keşfet ve onlara odaklan: Güçlü yönlerimiz hem en güçlü ve hem de kullanırken mutlu olduğumuz kaslarımız. İşimizde güçlü yönlerimizi kullanmak işe bağlılığımızı 6 kata kadar artırıyor, iş tatminimizi ve başarımızı teşvik ediyor.
- • “Neden?” sorusunu cevapla: En önemli sorulardan biri de yaptığımız iş ile ilgili “Neden?” sorusunu cevaplamak. Her sabah yataktan kalkma nedenim ne? Yaptığım iş ile nasıl bir katkı sağlıyorum? Amacım ne?
Mutlu olursak bu işimize nasıl yansır?
Pozitif psikoloji alanındaki araştırmalar ile daha iyi iş sonuçları arasındaki ilişkiyi net bir şekilde ortaya koyuyor. Mutluluk başarıyı teşvik ediyor. Pozitif duygular yaşadığımızda, daha çözüm odaklı, daha dayanıklı, daha esnek ve daha yaratıcı oluyoruz. Daniel Goleman, çalışanların duygu durumunun iş performansını %20-30 oranında belirlediğini söylüyor. Başka bir araştırma ise beynimizin pozitif durumdayken %31 daha üretken olduğunu ortaya koyuyor.
Stresle başa çıkmak ve daha mutlu bir ruh haline geçmek için neler yapabiliriz? Favori 5 öneriniz?…
- 1. Nefes alanları yaratın!
1-1.5 saatte bir 5 dakika ara verin. Bu 5 dakikayı oturduğunuz yerde bir nefes egzersizi veya yürüyüşle değerlendirebilirsiniz. Bu “ara”ların konsantrasyonunuzu, yaratıcılığınızı ve üretkenliğinizi artırdığını göreceksiniz.
- 2. Fark edin! “Neler etki alanımda, neler değil?”
Sizi zorlayan bir durumla karşılaştığınızda, şu soruları cevaplayın:
1) Bu durumla ilgili neler etki alanımda?
2) Bu durumla ilgili neler tamamen etki alanım dışında?
Verdiğiniz cevaplar, belki ilk başta çözümü çok zor ya da imkansız görünen konuya daha gerçekçi ve yönetilebilir bir perspektifle bakmanızı sağlayacak ve enerjinizi etki edebileceğiniz noktalara odaklamanızı sağlayacaktır. Etki alanınızda attığınız her adım, bir sonraki adımı atmanız için sizi cesaretlendirecektir.
- 3. Başarıdan başarı yaratın!
Geçmiş başarılarınızı ve deneyimlerinizden öğrendiklerinizi hatırlamak ve kendinizi takdir etmek, kaynaklarınızı, güçlü yönlerinizi fark etmenizi ve içinde bulunduğunuz yeni durumda da bunları etkin bir şekilde kullanmanızı sağlayacaktır.
- 4. Düşünce tuzaklarınızı bulun ve gerçeklik testi yapın!
Hep benim başıma geliyor! Böyle geldi böyle gidecek! Bu konu hiçbir şekilde çözülemez! O her zaman yanlış anlar! Başka yolu yok! İş hayatı böyledir!Bu cümleler tanıdık geliyorsa, stresli bir durumdayken, bakış açınızı ve durumu nasıl yorumladığımızı fark etmek ilk adım. İkinci adım ise bu düşünceyi destekleyen ve desteklemeyen verileri ortaya koymak, yani gerçeklik testi. Şimdi bu veriler ışığında konuya bakış açınızı yeniden değerlendirin.
- 5. Sosyal ilişkilerinize yatırım yapın, destek verin ve isteyin!
Kendi kaynaklarınız kadar çevrenizdeki kaynakları da fark edin. İş arkadaşlarınızın güçlü yönlerini görün ve takdir edin. İşinizde yeni insanlar tanımak için proaktif davranın. Sosyal ağınızdan destek almaktan çekinmeyin. Size ihtiyaç olduğunda destek verirken de bonkör olun. Araştırmalar, sosyal ağınıza yaptığınız yatırımın artan mutluluk ve azalan stres olarak geri döndüğünü gösteriyor.
